مهارت و تجربه برخی از اعضای آن در امر دیپلماسی هستهای، به 20 سال میرسید و این یعنی، توان عمیق ایران در مذاکرات بینالمللی. این تجربه انبوه، بخشی از کار حرفهای در دیپلماسی عمومی است، کار حرفهای که در درون خود از ویژگی های مانوردادن، فرهنگ برتر، صبر، موشکافی، فروتنی و روح لطافت برخوردار است. اما در کنار کار حرفه ای، شایستگی و تخصص نیز از دیگر ویژگی های تیم ایران به شمار میرود. تمامی اعضای هیأت ایرانی دارای بالاترین مدارج علمی و درجه دکتری در رشته های روابط بین الملل، حقوق بین الملل، علوم سیاسی و فیزیک هستهای از مهمترین و معتبرترین دانشگاههای آمریکا و اروپا هستند و دست کم هرکدام از آنها به سه زبان زنده دنیا، مسلط هستند.
این در حالی است که اگر ویژگی دینداری و وطن پرستی را به کار حرفهای و تخصصی آنها اضافه کنیم، که با دو عامل مهارت و تخصص از نظر اهمیت همسان است، آن گاه مجموعهای از مهمترین عوامل موفقیت را میبینیم که توانست ایران را به عنوان قدرت هفتم، به 6 قدرت بزرگ دنیا، تحمیل کند و جهان غرب را به پذیرش حقوق کامل ایران وادار سازد.
باید گفت، تمامی این ویژگیها زاییده یک ترکیب است که نمی توان از هیچ یک از آنها چشم پوشی کرد و آن اصل اساسی «نیروی انسانی» است. بنابراین حرفهایگری، تخصص، شایستگی، دینداری و وطن پرستی عوامل همیار هیأت ایرانی به شمار میرود، که با تمامی توان خود طی دو سال پیاپی مذاکرات دشوار آن را به کاربست. علاوه بر اعضای اصلی و شناخته شده تیم هستهای ایران در مذاکرات، 10 کارشناس دیگری هم که از نهادهایی مثل ریاست جمهوری، شورای امنیت ملی، وزارت اطلاعات، سازمان انرژی اتمی، وزارت نفت و وزارت اقتصاد این هیأت را همراهی کردند، از بزرگترین متخصصان در زمینه کاری خود هستند. بیشتر آنان سفیران سابق یا کنونی ایران در کشورهای دیگر هستند و دارای مدارک عالی هستند.
آنچه در این زمینه برای ما مهم است، همان عامل موفق انسانی است که ایران آن را به عنوان یک دولت اسلامی در خاورمیانه مطرح کرد؛ دولتی که با سازمانهای کشورهای در حال توسعه و نیز جنبش «عدم تعهد» و کشورهای «محورجنوب» پیوستگی دارد.
به عبارتی، ایران همسایه مستقیم یا غیرمستقیم کشورهای عربی و مسلمان همچون عراق، پاکستان، افغانستان، آذربایجان، کویت، عربستان سعودی، امارات، سوریه، اردن، لبنان و فلسطین و یکی از 15 کشور خاورمیانه و یکی از 57 کشور اسلامی و یکی از 115 عضو جنبش عدم تعهد و یکی از 130 عضو کشورهای محور جنوب است.
بنابراین تشابه در محیط انسانی و اشتراکهای جغرافیایی، فرهنگی و شرایط اقتصادی این دولتها با ایران بویژه کشورهای همسایه، لزوم بهرهگیری از تجربههای ایران در زمینه های توسعه انسانی، اداره دولت، تحقیقات علمی و بومیسازی فناوری را دو چندان میکند که میباید فارغ از ماهیت ساختار سیاسی و ایدئولوژی مختص هر کشور از آن استفاده شود.
* رئیس مرکز تحقیقات مشرق عربی
مترجم: مهدی عزیزی/ قدس
نظر شما